Hàng tháng, nhà đầu tư mong đợi sự xuất hiện của hai chỉ số lạm phát là CPI (Consumer Price Index – chỉ số giá tiêu dùng) và PCE (Personal Comsumption Expenditures – chi tiêu dùng cá nhân). Chỉ có một chỉ số nhận được sự ưu ái của FED trong việc đo lường lạm phát, đó chính là PCE.
Một số bạn hỏi tui tại sao lại như vậy? Qua bài viết ngắn này, tui hi vọng rằng có thể giải đáp được thắc mắc cho các bạn.
Tui sẽ nói qua một chút về CPI. Đầu tiên, chúng ta cần có một giỏ hàng hóa và dịch vụ cố định (khoảng một 100.000 mặt hàng) và các loại hàng hóa trong giỏ hàng này chỉ được cập nhật hàng năm. Giỏ hàng này lựa chọn các hàng hóa và dịch vụ có sẵn cho các hộ gia đình ở thành phố. Sau đó chúng ta sẽ dùng công thức để so sánh giá cả hiện tại của giỏ hàng này so với giá cả của tháng trước hoặc giá cả của năm trước. Từ đó chúng ta có được chỉ số CPI.
PCE thì sâu sắc hơn, đo lường giá trị chi tiêu thực tế của người dân Mỹ trong và ngoài nước, từ thành phố đến nông thôn. Trong đó, bao gồm luôn cả các khoản chi tiêu như mua hàng hóa đã qua sử dụng, chi tiêu của các tổ chức phi lợi nhuận phục vụ cho hộ gia đình và chi tiêu của các tổ chức thay mặt người dân chi trả như doanh nghiệp mua bảo hiểm cho nhân viên, các chương trình tài trợ sức khỏe y tế của chính phủ, bảo hiểm nhân thọ. Giá trị chi tiêu thực tế này được thu thập và công bố bởi Bộ Tài Chính Hoa Kỳ hàng tháng. Từ đó phản ánh được thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân Mỹ tùy theo sức khỏe nền kinh tế hiện tại. Ví dụ: nếu giá thịt bò tăng cao thì người dân Mỹ có thể chuyển sang tiêu dùng các hàng hóa thay thế như thịt gà.
Qua hai khái niệm ở trên, chúng ta có thể hiểu được tại sao FED lại chọn PCE làm thước đo lạm phát. Vì CPI chỉ đo lường dựa trên một rổ hàng hóa cố định, chỉ được cập nhật hàng năm. Hành vi tiêu dùng của người dân có thể thay đổi thường xuyên hơn, khi giá hàng hóa tăng cao thì họ sẽ có xu hướng tìm đến các mặt hàng rẻ hơn, không xuất hiện trong rổ hàng hóa cố định của CPI. Khi đó, CPI sẽ phóng đại mức độ lạm phát của nền kinh tế. PCE linh hoạt hơn khi cập nhật hàng tháng và bao quát hơn khi đo lường giá trị chi tiêu của người dân cả trong và ngoài nước, từ thành phố đến nông thôn, đánh giá chính xác sức khỏe túi tiền của người dân.
FED cần thấy được một bức tranh lạm phát bao quát, chính xác và kịp thời để điều chỉnh chính sách tiền tệ trong tương lai, và PCE đáp ứng đầy đủ các tiêu chí đó.
Bên cạnh đó, PCE còn là một thành phần quan trọng trong GDP của Mỹ, chiếm 2/3 GDP. Là thước đo để các nhà hoạch định chiến lược của chính phủ cũng như các chủ doanh nghiệp lên kế hoạch cho việc sản xuất trong tương lai.
